Kontrolowanie pęcherza w okresie menopauzy może stać się trudniejsze. Transformacja menopauzalna, podobnie jak dojrzewanie, ciąża czy połóg, to okres w szczególny sposób naznaczony działaniem hormonów. W czasie menopauzy spadek poziomu hormonów produkowanych przez jajniki (estrogenów) wpływa na zmiany zanikowe w obrębie miednicy, narządów rodnych i dolnych dróg moczowych. Z wiekiem zmniejsza się też elastyczność włókien kolagenowych, a pęcherz staje się często nadreaktywny i bardziej podatny na podrażnienia.
Najczęstsze problemy z pęcherzem związane z okresem okołomenopauzalnym to: wysiłkowe nietrzymanie moczu, naglące nietrzymanie moczu, nokturia, bolesne oddawanie moczu związane np. ze zwiększoną ilością infekcji dróg moczowych w tym okresie.
Co jeszcze może być przyczyną nietrzymania moczu w transformacji menopauzalnej?
Menopauza nie zawsze jest przyczyną problemów z pęcherzem. Mięśnie mogły naturalnie osłabnąć ze względu na wiek i np. przebyte ciąże. Schorzenia takie jak cukrzyca lub stwardnienie rozsiane również mogą powodować uszkodzenie nerwów, a to z kolei może również powodować problemy z pęcherzem. Problemy z pęcherzem mogą także powodować przyjmowane leki np. przeciwdepresyjne lub przeciwbólowe.
Jak estrogen wspiera funkcjonowanie dolnych dróg moczowych i zdrowej pochwy?
Estrogen działa w obrębie pochwy jak lubrykant, utrzymując pulchność tkanki sromu i pochwy oraz nadaje elastyczność ściankom pochwy. Czyni wyściółkę cewki moczowej i pęcherza moczowego grubą oraz pomaga zwalczać infekcje pęcherza i dróg moczowych. Niedobór estrogenu w okresie menopauzalnym i po nim może spowodować szereg objawów w pochwie, sromie oraz może upośledzić funkcje układu moczowego. Kobiety obserwują wówczas wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak suchość, pieczenie, podrażnienie, tkliwość, świąd, krwawienie, rozpieranie w obrębie pochwy, częste oddawanie moczu i parcie na pęcherz. Zespół tych objawów nazywany był kiedyś zmianami zanikowymi w układzie moczowo-płciowym, a teraz nazywa się go menopauzalnym zespołem moczowo-płciowym (Genitourinary Syndrome of Menopause – GSM).
Czym objawia się menopauzalny zespół moczowo-płciowy?
Kobiety, które zmagają się z menopauzalnym zespołem moczowo-płciowym, doświadczają szeregu objawów i dolegliwości w okolicach pochwy i sromu. Najczęstsze z nich to:
- mniejsza elastyczność i nawilżenie pochwy podczas stosunku,
- skrócenie i zwężenie pochwy,
- zanik błony śluzowej pochwy i zmniejszenie ukrwienia tych obszarów,
- zmniejszanie się grubości błony mięśniowej i w następstwie zmniejszenie aktywności skurczowej pochwy w czasie orgazmu,
- dyspareunia (rodzaj dysfunkcji seksualnej, podczas której ból odczuwany jest w czasie współżycia),
- zmniejszenie zakwaszenia środowiska pochwy,
- spadek libido,
- zanik warg sromowych mniejszych,
- zanikanie pofałdowań pochwy,
- cofnięcie wejścia do pochwy i wyeksponowanie cewki moczowej,
- zwiększona częstotliwość oddawania moczu,
- nietrzymanie moczu.
Leczenie menopauzalnego zespołu moczowo-płciowego
Leczenie niehormonalne oparte jest w głównej mierze na stosowaniu lubrykantów i terapii laserem frakcyjnym dwutlenkowęglowym (CO2), która obiegowo funkcjonuje pod nazwą rewitalizacja pochwy. Leczeniem alternatywnym jest podanie selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych oraz dehydroepiandrosteronu (DHEA). Ponieważ menopauzalny zespół moczowo-płciowy łączy objawy w obrębie dolnych dróg moczowo-płciowych, które spowodowane są niedoborem estrogenów, w terapii wykorzystuje się dopochwowo podawane estrogeny lub ogólnoustrojową terapię hormonalną.
Na czym polega nietrzymanie moczu w okresie okołomenopauzalnym?
Problem nietrzymania moczu w okresie okołomenopauzalnym i postmenopauzalnym jest bardzo złożony. Jeśli dochodzi do niekontrolowanego popuszczania moczu podczas takich sytuacji jak wysiłek, śmiech, kichanie, kaszel czy chodzenie – mamy do czynienia z wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Jednak w niektórych przypadkach może to także oznaczać, że mamy do czynienia z nietrzymaniem moczu z parcia. Aby sprawdzić, na jaki rodzaj nietrzymania moczu cierpimy, należy wykonać prosty test dostępny na stronie: ntm.pl/sprawdz-czy-masz-ntm.
Po zauważeniu objawów, jak najszybciej należy udać się do lekarza, ponieważ czas w przypadku NTM ma duże znaczenie. Wstępną diagnozę powinien postawić lekarz rodzinny, ale warto od razu poszukać w okolicy dobrego ginekologa, urologa lub uroginekologa. Prawidło postawiona diagnoza jest bowiem niezbędna, by szybko wdrożyć odpowiednią formę leczenia.
Leczenia nietrzymania moczu (NTM) w okresie okołomenopauzalnym i postmenopauzalnym
Leczeniem zachowawczym w leczeniu nietrzymania moczu w pierwszej kolejności jest zmiana stylu życia: wprowadzenie odpowiedniej aktywności fizycznej, utrzymywanie stałej, prawidłowej wagi ciała, dieta (ograniczenie kofeiny, napojów gazowanych), rezygnacja z używek takich jak alkohol i nikotyna oraz unikanie zakażeń układu moczowego. Inne formy leczenia to:
- Estrogenoterapia (np. stosowana dopochwowo),
- Fizjoterapia dna miednicy,
- Pessaroterapia.
- Leczenie operacyjne (tzw. operacje TOT (ang. trans obturator tape) z użyciem polipropylenowych taśm syntetycznych lub TVT (ang. tension free vaginal tape) lub inne operacje: wzmacniające przednią ścianę pochwy, załonowe podwieszenia szyi pęcherza, przezpochwowe igłowe podwieszenia szyi pęcherza, kolposuspensja sposobem Burcha wykonana techniką laparoskopową.
Wybór technik operacyjnych leczących zaburzenia statyki dna miednicy jest obecnie bardzo duży. Prawidłowa diagnostyka, kwalifikacja do leczenia, odpowiednio przeszkolony chirurg oraz fizykoterapia okołooperacyjna znacznie podnoszą odsetek wyleczeń tego typu zaburzeń.
Źródło: www.ntm.pl
