– Wyłonienie urostomii nie ogranicza pacjenta w żaden sposób, choć pierwsze chwile po operacji mogą być dość trudne – mówi mgr Iwona Król, psychoonkolog, specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego, pielęgniarka stomijna, pracująca na oddziale Urologii w Centrum Onkologii Ziem Lubelskiej. – Trzeba jednak opanować podstawowe zasady związane z jej „obsługą”. Jak przygotować się do wyłonienia urostomii i szybko wrócić do formy po operacji?
Operacja usunięcia pęcherza jest zabiegiem planowym, co daje pacjentowi możliwość odpowiedniego przygotowania się i zminimalizowania ryzyka powikłań podczas tego trudnego okresu.
Zadbaj o kondycję fizyczną
– Bardzo dobrym sposobem na jej poprawę są codzienne półgodzinne spacery, które również pozytywnie wpływają na wydolność oddechową – mówi mgr Iwona Król. – Poza tym duże znaczenie w tym okresie przygotowań do pobytu w szpitalu ma żywienie. To czas, który warto wykorzystać na rozpoczęcie suplementacji preparatami wysokobiałkowymi. Pamiętajmy, że jedna porcja takiego preparatu uzupełnia nam dzienne niedobory białka, które jest niezbędne do procesu gojenia i zdrowienia.
Wyprawka do szpitala
Okazuje się, że do szpitala warto zabrać ze sobą gumę do żucia. – W pierwszym okresie po operacji pacjent pozostaje na czczo, a jednym z głównych wyzwań jest przywrócenie pracy jelit – wyjaśnia mgr Iwona Król. – Żucie gumy stymuluje produkcję śliny a ta z kolei pobudza perystaltykę, zapobiega niedrożności. Warto też zabrać ze sobą tabletki czy cukierki łagodzące ból gardła, które złagodzą dolegliwości spowodowane intubacją w czasie operacji.
Nauka życia z urostomią
Czas po operacji, który pacjent spędza w szpitalu, warto przeznaczyć na naukę życia z urostomią. – To najlepszy czas na oswojenie się z nową sytuacją, naukę pielęgnacji urostomii i wymiany worków – podkreśla mgr Iwona Król. – Dobrze, jeśli w ten proces angażują się bliscy pacjenta, bo ich pomoc w tym pierwszym okresie jest trudna do przecenienia. Zaraz po operacji pacjent jest ograniczony ruchowo i wiele czynności, również tych związanych z obsługą urostomii jest dla niego trudnych do wykonania – mówi ekspertka.
– Pacjent przed wyjściem do domu musi więc nauczyć się pielęgnować nie tylko stomię, ale również ranę pooperacyjną – tłumaczy mgr Iwona Król. – Poza tym, po operacji cewka moczowa staje się naturalnym drenażem loży po pęcherzu będzie się przez jakiś czas wydobywała wydzielina. Dlatego w tym okresie bardzo przydatne okazują się wkładki, które pomogą zadbać o higienę tę okolicy.
Powrót do domu
– W okresie pooperacyjnym obecność, pomoc i wsparcie osób bliskich są bardzo ważne – zaznacza mgr Iwona Król. – Jeżeli pacjent nie ma takich osób, to też nie jest koniec świata. Zazwyczaj firmy, które produkują woli stomijne mają w swojej ofercie również pielęgniarkę stomijny. Jest ona dostępna dla pacjentów i można ją prosić o pomoc zarówno we wczesnym okresie pooperacyjnym jak i później, podczas pobytu w domu – tłumaczy. Jest to o tyle ważne, że okres po operacji wiąże się z ograniczoną sprawnością i zmniejszoną aktywnością.
Warto pamiętać, że pacjent ma również możliwość skorzystania z pomocy pielęgniarki środowiskowej. – Lekarz rodzinny może zlecić opiekę środowiskową lub pacjent może umawiać się z pielęgniarką w swojej przychodni POZ – tłumaczy mgr Iwona Król. – Pomoc pielęgniarki może dotyczyć wymiany worka i pielęgnacji urostomii.
Jakie zmiany czekają pacjenta po wyłonieniu urostomii?
– Nauczenie się wymiany worków stomijnych i nauczenie się życia z nimi w tym pierwszym okresie jest trudne, ale do opanowania – wyjaśnia mgr Iwona Król. – Kiedy już uda nam się dobrać odpowiedni worek, nauczymy się go wymieniać i dbać o stomię, to okazuje się, że urostomia w niczym nie ogranicza. Pacjenci powracają do pełnej aktywności zawodowej i społecznej.
– Pamiętajmy, że zalecenie lekarza na karcie wypisu ze szpitala o tym, że pacjent powinien prowadzić oszczędzający tryb życia nie oznacza, że nie wolno mu nic robić i jedynym rozwiązaniem jest siedzenie na kanapie bądź leżenie w łóżku – podkreśla mgr Iwona Król. – Ten zapis sugeruje jedynie, że pacjent nie powinien podejmować forsownych wysiłków fizycznych, nie dźwigać ciężarów czy wykonywać prac wymagających dużej siły. Natomiast codzienna aktywność w warunkach domowych jest jak najbardziej pożądana.
Należy zaznaczyć też, że nie istnieje uniwersalny worek odpowiedni dla każdego, dlatego dostępnych jest wiele różnych typów. Możemy wybierać spośród worków jedno- i dwuczęściowych, dostosowując je do naszych potrzeb oraz umiejętności ich wymiany. Dlatego kluczowe jest, aby pacjent zaraz po operacji przetestował jak najwięcej różnych worków, aby znaleźć ten najbardziej odpowiedni dla siebie.
Kiedy pacjent nauczy się prawidłowo obsługiwać urostomię, może swobodnie wrócić do wszystkich wcześniejszych aktywności. Nie ma przeciwwskazań do kąpieli, zarówno w basenie, jak i w morzu. Warto jednak pamiętać o wymianie worka na nowy przed pływaniem, co zminimalizuje ryzyko jego odklejenia.
Wymiana worka i pielęgnacja stomii
Worki urostomijne wymienia się co dwa-trzy dni, bądź wtedy, gdy dotychczas używany się odklei. – Gdy pijemy dużo płynów, to mocz wydzielany jest w dużej ilości – wyjaśnia mgr Iwona Król. – Stąd zalecenia są takie, żeby worek stomijny wymieniać w godzinach przedpołudniowych, gdy nerki nie filtrują tak dużej ilości moczu. Gdy moczu z urostomii wypływa mniej, łatwiej jest wymienić worek.
Trzeba również pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji. Dbając o to, aby mocz nie wyciekał, chronimy skórę, ponieważ jego kwaśny odczyn może spowodować powstanie nadżerki. Nawet niewielka kropla moczu pod przyklejonym workiem może prowadzić do uszkodzenia skóry, które trudno potem wyleczyć.
– Do pielęgnacji skóry podczas wymiany worka stomijnego wystarczy woda i mydło – podpowiada mgr Iwona Król. – Najlepsze jest szare czy biały jeleń takie, które nie posiada substancji nawilżających czy zapachowych. Do osuszenia okolic stomii używa się ręczników jednorazowych, nie trąc skóry a delikatnie dotykając, by nie podrażnić wstawki jelitowej. Po osuszeniu skóry przyklejamy nowy worek.
Więcej informacji na temat urostomii: www.rakpechera-wykryjilecz.pl
