Raport: Pacjent z NTM w Systemie Opieki Zdrowotnej 2024
Stowarzyszenie „UroConti” opublikowało raport zatytułowany „Pacjent z NTM w Systemie Opieki Zdrowotnej 2024”. Jest to już trzynasta edycja tego dokumentu. Raport przedstawia aktualne informacje dotyczące sytuacji pacjentów z nietrzymaniem moczu (NTM) w polskim systemie opieki zdrowotnej, zwracając uwagę na społeczne i ekonomiczne skutki NTM, politykę refundacyjną państwa oraz kwestie związane z opieką długoterminową, gdzie odsetek osób dotkniętych inkontynencją sięga nawet 90%.
Aktualne dane i kluczowe zmiany w opiece nad osobami z inkontynencją
Raport powstał na bazie danych zebranych w latach 2002-2024, dostępnych na portalu www.ntm.pl, oraz informacji przekazanych przez instytucje takie jak: Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Główny Urząd Statystyczny. Posłużono się również danymi pochodzącymi z PolSenior2, będącym ogólnopolskim badaniem stanu zdrowia starszych Polaków, ich sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz jakości życia. Jak co roku, autorzy raportu uwzględnili także najnowsze dane zebrane z ostatnich 12 miesięcy. Odnotowano w nim również wydarzenia, które mają albo wkrótce będą miały istotny wpływ na sytuację osób z inkontynencją.
Bez wątpienia jednym z istotnych wydarzeń było wejście w życie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 października 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Nowe rozporządzenie zaczęło obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku. Wśród wartych odnotowania zmian jest zmniejszenie udziału pacjenta w limicie refundacji na środki chłonne z 30% do 20%, a w przypadku dzieci do 10%. Dodano również informację na temat możliwości realizacji wybranych zleceń drogą wysyłkową.
– Podsumowując ostatni rok nie mogliśmy również zapomnieć o nowelizacji przepisów dot. dostępu do bezpłatnych leków dla seniorów z tzw. „listy S”, do grupy których należą również leki przepisywane pacjentom z zespołem pęcherza nadreaktywnego. Chodzi oczywiście o objęcie szerszej populacji, tj. osób w wieku 65+ oraz dzieci poniżej 18 r.ż., prawem do darmowych leków – mówi Anna Sarbak, Prezes Stowarzyszenia „UroConti”.
– W Raporcie nie zabrakło też nowych tematów. Po raz pierwszy w tegorocznym opracowaniu pojawił się rozdział poświęcony cyfrowym wyrobom medycznym, które coraz bardziej zyskują na popularności w praktyce klinicznej – dodaje Anna Sarbak.
Badanie „Ocena potrzeb chorych w zakresie wykorzystania środków chłonnych”
W drugim półroczu 2023 roku Stowarzyszenie „UroConti” we współpracy z HTA Consulting prowadziło badanie dotyczące potrzeb osób z dolegliwościami układu moczowo-płciowego, w tym nietrzymaniem moczu. Szczegółowy opis zebranych wyników wraz z najważniejszymi wnioskami, zostały opublikowane w tegorocznej edycji Raportu „Pacjent z NTM w systemie opieki zdrowotnej”.
– To pierwsze badanie, które pozwoliło na zebranie w tak szerokim zakresie anonimowych danych statystycznych i ocenę sytuacji chorych oraz ich opiekunów. Znajdziemy w nim wiele interesujących informacji związanych z użytkowaniem i dostępnością środków chłonnych oraz innych wyrobów medycznych. Badanie to pozwoliło nam również zdiagnozować inne problemy, z jakimi zmagamy się w tej sferze. To bardzo ważne, ponieważ dotąd brakowało takich informacji – mówi Anna Sarbak.
Neuromodulacja: 30 lat na świecie i 5 lat w Polsce
W 2024 roku neuromodulacja nerwów krzyżowych, stosowana w ciężkich postaciach nietrzymania moczu, obchodzi swoje 5-lecie w Polsce (wprowadzona do koszyka świadczeń gwarantowanych w kwietniu 2019 r.) i 30-lecie na świecie. Sukcesywnie, od 2019 roku, zwiększa się liczba placówek szpitalnych, przygotowanych do wykonywania zabiegów neuromodulacji krzyżowej. Na dzień publikacji Raportu jest to już 13 placówek – 3 ginekologiczne i 10 urologicznych.
– Neuromodulacja nerwów krzyżowych to małoinwazyjna, skuteczna i odwracalna metoda leczenia, stosowana na całym świecie od 30 lat. Dzięki wieloletnim staraniom naszego Stowarzyszenia, od 5 lat dostępna jest w Polsce w koszyku świadczeń gwarantowanych. Najwyższy czas jednak rozszerzyć jej dostępność o nowe grupy pacjentów. Mam na myśli pacjentów z nietrzymaniem stolca, którymi zazwyczaj opiekują się proktolodzy. Procedura ta powinna być dla nich dostępna w Polsce tak, jak ma to miejsce w innych krajach europejskich – podkreśla Anna Sarbak.
Jakie zmiany przyniesie nowa władza?
Podsumowując ostatni rok nie można oczywiście pominąć kwestii zmiany władzy, która nastąpiła w wyniku wyborów parlamentarnych w dniu 15 października 2023 roku. W marcu 2024 roku powstał Parlamentarny Zespół ds. Zdrowia Kobiet, którego celem jest przedstawienie i pochylenie się nad zagadnieniami, które są traktowane jako temat tabu w zdrowiu kobiet. Pierwsze spotkanie Zespołu poświęcono chorobom dna miednicy, natomiast drugie bezpieczeństwu leczenia bólu przewlekłego u kobiet.
– Cieszy nas fakt, że decydenci zaczęli zauważać problemy kobiet, w tym w zakresie zdrowia, w szerszym zakresie. Zwłaszcza, że liczba kobiet z chorobami dna miednicy, takimi jak nietrzymanie moczu czy wypadanie narządów miednicy, będzie rosła ze względu na starzenie się społeczeństwa. Dlatego niezmiernie ważne jest podjęcie działań podnoszących wiedzę i świadomość na te tematy – zaznacza Anna Sarbak i dodaje – szczególne podziękowania za niezłomność w propagowaniu wiedzy o chorobach dna miednicy należą się Pani Profesor Ewie Barcz, która od początku powołania Zespołu zaangażowała się w jego prace jako ekspert.
Komunikacja nadal jest problemem
W Polsce od początku publikacji Raportu nadal istnieje problem komunikacji na linii pacjent – lekarz oraz pacjent – pielęgniarka/położna i co za tym idzie, brak wiedzy chorego na temat profilaktyki i leczenia inkontynencji moczu.
– Niestety od wielu lat powtarzamy, że znaczna część pacjentów nie informuje o swoich dolegliwościach lekarza pierwszego kontaktu, pielęgniarki, urologa, ginekologa ani położnej, a z drugiej strony medycy rzadko pytają o takie problemy. Wynika to częściowo z programów edukacyjnych, które nie są dostosowane do współczesnych wyzwań zdrowia publicznego. Z tego powodu zalecamy rozszerzenie działań edukacyjnych, zaczynając od szkoły podstawowej, w celu praktycznego informowania o metodach profilaktyki, w tym ćwiczeń mięśni dna miednicy oraz dostępnych środkach higieny, umożliwiających utrzymanie codziennej aktywności i tym samym dobrej formy na wiele lat – tłumaczy Anna Sarbak.
Raport dostępny jest do pobrania na stronie www.uroconti.pl oraz www.ntm.pl.
